چکیده مقاله عصاره چند خطی از کل شروع تا پایان یک مقاله با زبانی گویا و شفاف و دقیق و شیواست.
نوشتن چکیده مناسب برای مقاله از اهمیت بالایی برخوردار است. در صورت مناسب بودن چکیده مقاله، احتمال گرفتن پذیرش و همچنین احتمال جذب مخاطبان برای مقاله بیشتر است. در این مطلب به بررسی انواع چکیده و نحوه نگارش آن خواهیم پرداخت.
1-تعریف چکیده مقاله
چکیده مقاله معمولا پاراگرافی در حدود ۳۰۰ کلمه یا کمتر است. یک چکیده مناسب بایستی موارد زیر را در بر گیرد:
- هدف کلی تحقیق و مشکل یا مشکلات بررسی شده در مقاله
- طراحی پایه تحقیقات
- یافته‌های اصلی و یا روندهایی که در طول تحقیقات و آنالیز نتایج تحقیق به دست آمده است.
- خلاصه مختصری از تفاسیر و نتایج تحقیقات.
2-انواع چکیده مقاله
برای شروع نوشتن چکیده مقاله بایستی ابتدا نوع چکیده مورد نیاز خود را تشخیص دهید. در حالت کلی چهار نوع چکیده برای مقالات موجود است.
2-1- چکیده انتقادی
چکیده انتقادی، علاوه بر این که یک توضیح کلی در رابطه با یافته‌ها و اطلاعات تحقیق در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد، ارزیابی یا نظریه‌ای را در رابطه با در دسترس بودن و مناسب بودن تحقیقات، قابل اعتماد بودن آن و یا کامل بودن تحقیق در خود می‌گنجاند. محقق مقاله را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و معمولاً آن را با کارهای دیگران که دارای موضوع مشابهی هستند، مقایسه می‌کند. چکیده انتقادی معمولاً شامل ۴۰۰ الی ۵۰۰ کلمه است. به ندرت ممکن است کسی برای چکیده مقاله خود از نوع چکیده انتقادی استفاده کند.
2-2- چکیده توصیفی
چکیده توصیفی، نوع اطلاعات موجود در کار را نمایش می‌دهد. این نوع چکیده هیچ ارزیابی و حتی نتیجه و یافته‌های تحقیق را دربرنمی‌گیرد. این نوع از چکیده شامل کلمات کلیدی تحقیق و برخی اوقات هدف تحقیق، روش به کار گرفته شده در تحقیق و زمینه تخصصی آن را مشخص می‌کند. این نوع از چکیده در واقع ضرورتاً شامل خلاصه‌ای از تحقیقات خواهد بود و ارائه اطلاعات دیگر اختیاری است. چکیده توصیفی معمولاً بسیار کوتاه است و شامل حداکثر ۱۰۰ کلمه خواهد بود.
2-3- چکیده حاوی اطلاعات (رایج‌ترین نوع چکیده)
رایج‌ترین نوع چکیده مقاله، ارائه چکیده حاوی اطلاعات است. این نوع از چکیده مقاله و اثر نویسنده را مورد انتقاد قرار نمی‌دهد ولی اطلاعات ارائه شده در آن بیشتر از چکیده توصیفی است. یک چکیده مناسب از این نوع می‌تواند در مواردی به عنوان جانشین خود مقاله کاربرد داشته باشد.
محقق تمام مباحث اصلی و نتایج مهم و همچنین شواهد موجود در تحقیق را ارئه می‌دهد. چکیده حاوی اطلاعات علاوه بر این که شامل اطلاعاتی است که در چکیده توصیفی یافت می‌شود( هدف، روش تحقیق و حوزه تخصصی)، همچنین شامل یافته‌ها، نتایج و پیشنهاداتی برای محققان آینده خواهد بود. تعداد کلمات این نوع چکیده متفاوت است ولی معمولاً بیشتر از ۳۰۰ کلمه نخواهد بود.
2-4- چکیده برجسته
چکیده برجسته به طور اخص برای جلب نظر خواننده نسبت به مطالعه مقاله، تهیه می‌شود. در این نوع چکیده لزومی به ارائه تصویر کاملی از مقاله وجود ندارد و در واقع به طور هدفمندی این کار انجام نمی‌شود( تا خواننده را مجاب به خواندن تمام مقاله سازند). به دلایل مذکور این نوع از چکیده نمی‌تواند مستقل از مقاله و یا به عنوان جایگزینی برای مقاله به کار برده شود. استفاده از این نوع چکیده در کارهای حرفه‌ای و آکادمیک به ندرت قابل مشاهده است.
بیان مساله-نتیجه گیری - ویراستاری مقاله-تقویت مقاله