🔹 ۱. قراردادهای هوشمند و حقوق خصوصی
با توسعه فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند، نحوه تنظیم، اجرا و ضمانت اجرای قراردادهای خصوصی دستخوش تغییرات اساسی شده است. چالش اصلی این است که قوانین فعلی بسیاری از کشورها هنوز چارچوب دقیقی برای حل اختلافات ناشی از قراردادهای دیجیتال ارائه نکردهاند. پژوهش در این حوزه میتواند به تدوین چارچوب حقوقی مدرن و مطابقت با تحولات فناوری کمک کند.
🔹 ۲. حمایت از دادههای شخصی در معاملات خصوصی
در معاملات خصوصی آنلاین، حفظ حریم خصوصی و دادههای شخصی یکی از مسائل حیاتی است. با وجود قوانین محدودیت دادهها (مثل GDPR)، هنوز بسیاری از قراردادها و توافقنامههای تجاری حفاظت کافی از اطلاعات شخصی ارائه نمیدهند. بررسی تعارض میان حقوق خصوصی و حریم شخصی میتواند مبنای پژوهشی کاربردی و ترند باشد.
🔹 ۳. مسئولیت مدنی ناشی از هوش مصنوعی
استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی در ارائه خدمات خصوصی و تجاری، مسئله مسئولیت مدنی را پیچیده کرده است. به ویژه زمانی که خطا یا خسارت توسط یک سیستم هوشمند رخ میدهد، تعیین مسئولیت قانونی میان تولیدکننده، توسعهدهنده و کاربر نیازمند بررسی دقیق حقوقی است.
🔹 ۴. حقوق مالکیت فکری و آثار دیجیتال
با رشد تولید محتوای دیجیتال و فناوریهای چندرسانهای، حفاظت از حقوق مالکیت فکری در بستر دیجیتال به چالشی حقوقی تبدیل شده است. سوال اصلی این است که چگونه قوانین سنتی حقوق خصوصی میتوانند با نیازهای حقوق مالکیت فکری دیجیتال همگام شوند؟
🔹 ۵. داوری خصوصی و حل اختلافات آنلاین (ODR)
افزایش معاملات بینالمللی و فضای آنلاین نیاز به روشهای حل اختلاف سریع و کارآمد را افزایش داده است. داوری خصوصی و سامانههای حل اختلاف آنلاین (ODR) به عنوان جایگزینی برای دادگاههای سنتی مطرح شدهاند، اما هنوز جنبههای حقوقی و ضمانت اجرایی آنها نیازمند پژوهش و تحلیل دقیق است.
پروپوزال خلاصه
1.قراردادهای هوشمند و حقوق خصوصی
۱. سؤال پژوهش (RQ)
چگونه قراردادهای هوشمند میتوانند چارچوب حقوق خصوصی را تغییر دهند و چه چالشهای قانونی در زمینه تنظیم، اجرا و ضمانت اجرای آنها وجود دارد؟
۲. فرضیهها
-
قراردادهای هوشمند باعث افزایش سرعت و دقت اجرای تعهدات خصوصی میشوند.
-
قوانین حقوق خصوصی موجود قادر به پوشش کامل اختلافات ناشی از قراردادهای هوشمند نیستند.
-
تدوین چارچوب حقوقی خاص برای قراردادهای دیجیتال میتواند کاهش اختلافات و افزایش اعتماد طرفین را تضمین کند.
۳. اهداف پژوهش
-
شناسایی مزایا و محدودیتهای قراردادهای هوشمند در حقوق خصوصی.
-
تحلیل چالشهای قانونی و حقوقی ناشی از اجرای قراردادهای دیجیتال.
-
ارائه پیشنهادهایی برای ایجاد چارچوب قانونی مدرن و تطبیقی.
۴. روش تحقیق
-
روش: تحلیل کیفی حقوقی
-
بررسی قوانین و مقررات ملی و بینالمللی مرتبط با قراردادها و فناوری بلاکچین.
-
مطالعه تطبیقی روی نمونههای قرارداد هوشمند در کشورها و حوزههای مختلف.
-
مصاحبه با حقوقدانان و کارشناسان فناوری حقوقی.
-
۵. مدل مفهومی پیشنهادی
فناوری بلاکچین و قرارداد هوشمند
↓
اجرا و تحقق تعهدات طرفین
↓
چالشها و خلاهای حقوقی موجود
↓
تدوین چارچوب حقوقی جدید
↓
کاهش اختلافات و افزایش اعتماد
-
این مدل نشان میدهد که فناوری قرارداد هوشمند، ضمن ایجاد فرصتهای قانونی و عملیاتی، نیازمند چارچوب حقوقی جدید برای تضمین اجرای درست و کاهش اختلافات است.
خلاصه: بلاکچین، سرعت و دقت اجرای قرارداد، نیاز به چارچوب حقوقی جدید
2. حمایت از دادههای شخصی در معاملات خصوصی
RQ: چگونه قوانین حقوق خصوصی میتوانند حفاظت از دادههای شخصی در معاملات خصوصی آنلاین را تضمین کنند؟
فرضیهها:
-
قوانین فعلی حفاظت از دادهها در معاملات خصوصی ناقص و ناکافی هستند.
-
اجرای سازوکارهای حقوقی مدرن میتواند ریسک سوءاستفاده از اطلاعات شخصی را کاهش دهد.
اهداف:
-
شناسایی نقاط ضعف قوانین موجود در حمایت از دادههای شخصی.
-
ارائه راهکارهای قانونی برای تقویت امنیت و حریم خصوصی در معاملات خصوصی.
روش تحقیق: تحلیل قانونی تطبیقی، مطالعه پروندهها و بررسی چارچوبهای حقوقی بینالمللی.
مدل مفهومی:
معاملات خصوصی آنلاین → حفاظت از دادهها → خلاها و ضعفهای قانونی → تدوین چارچوب حقوقی → کاهش ریسک سوءاستفاده
3. مسئولیت مدنی ناشی از هوش مصنوعی
RQ: مسئولیت مدنی ناشی از خطا یا خسارت ایجاد شده توسط سیستمهای هوش مصنوعی در حوزه خصوصی چگونه باید تعیین شود؟
فرضیهها:
-
مسئولیت مدنی سنتی پاسخگوی پیچیدگیهای هوش مصنوعی نیست.
-
تدوین مدلهای مسئولیت حقوقی ترکیبی میان توسعهدهنده، تولیدکننده و کاربر میتواند کارآمد باشد.
اهداف:
-
تحلیل چالشهای حقوقی ناشی از خطاهای هوش مصنوعی.
-
پیشنهاد چارچوب مسئولیت مدنی نوین برای سیستمهای هوشمند.
روش تحقیق: تحلیل حقوقی پروندهها، مطالعات تطبیقی و مصاحبه با کارشناسان فناوری و حقوق.
مدل مفهومی:
استفاده از AI → خطا یا خسارت → تعیین مسئولیت (توسعهدهنده ↔ تولیدکننده ↔ کاربر) → چارچوب حقوقی پیشنهادی
4. حقوق مالکیت فکری و آثار دیجیتال
RQ: قوانین حقوق خصوصی چگونه میتوانند از مالکیت فکری در فضای دیجیتال و آثار چندرسانهای حفاظت کنند؟
فرضیهها:
-
قوانین سنتی مالکیت فکری نمیتوانند بهطور کامل آثار دیجیتال را پوشش دهند.
-
تدوین مقررات نوین و سازگار با فضای دیجیتال باعث افزایش امنیت حقوق مالکیت فکری میشود.
اهداف:
-
تحلیل محدودیتهای حقوقی موجود در حمایت از آثار دیجیتال.
-
ارائه چارچوب حقوقی مدرن برای حفاظت از مالکیت فکری.
روش تحقیق: مطالعات تطبیقی بینالمللی، تحلیل پروندههای حقوقی دیجیتال و مصاحبه با متخصصان حقوق مالکیت فکری.
مدل مفهومی:
تولید محتوای دیجیتال → نقض احتمالی حقوق → خلاها و محدودیتهای قانونی → تدوین قوانین مدرن → حفاظت از مالکیت فکری
۵. داوری خصوصی و حل اختلافات آنلاین (ODR)
RQ: چگونه سامانههای داوری خصوصی و حل اختلافات آنلاین میتوانند جایگزین مناسبی برای دادگاههای سنتی باشند و چه چالشهای حقوقی دارند؟
فرضیهها:
-
ODR سرعت و هزینه رسیدگی به اختلافات را کاهش میدهد.
-
نبود ضمانت اجرایی کافی و چارچوب قانونی روشن، کارایی ODR را محدود میکند.
اهداف:
-
بررسی مزایا و محدودیتهای ODR در حل اختلافات خصوصی.
-
ارائه چارچوب قانونی و راهبردی برای افزایش اعتماد و ضمانت اجرایی.
روش تحقیق: مطالعه تطبیقی سیستمهای ODR بینالمللی، تحلیل پروندهها و مصاحبه با داوران خصوصی.
مدل مفهومی:
اختلافات خصوصی آنلاین → ODR → مزایا و محدودیتها → چارچوب قانونی پیشنهادی → افزایش اعتماد و ضمانت اجرایی